De overheid moet nu lef tonen op de vastgoedmarkt

27-09-2021

Deze column van Annemarie van Gaal is verschenen in de FD Printbijlage

Onze overheid heeft zich tot doel gesteld om een miljoen woningen bij te bouwen in tien jaar tijd. Dat zijn er nogal wat. Volgens onze politici is het onvermijdelijk dat dit ten koste gaat van ons mooie natuurgebied. Dat zou doodzonde zijn, want als we één ding hebben geleerd tijdens de coronacrisis, dan is het wel hoe belangrijk het is om natuur in de buurt te hebben. Ik hoop dat onze overheid tot inkeer komt en begrijpt dat - wanneer zij wat meer lef tonen en ondernemers of projectontwikkelaars meer ruimte geven - wij onze behoefte aan meer woningen best kunnen realiseren zónder schaarse natuur op te offeren.

Zo sprak ik laatst een gepensioneerde ondernemer. Hij wilde het bedrijfspand, dat na het beëindigen van zijn bedrijf niet meer in gebruik was, verbouwen tot woningen. Het was er ‘uitermate geschikt’ voor, volgens hem. Zes jaar lang is hij bezig geweest om daarvoor een vergunning te krijgen, maar keer op keer werd het afgewezen. Hij werd er moedeloos en boos van. Ondanks de afwijzingen moest hij namelijk wel iedere keer de kosten van de architect, het onderzoek en de leges betalen. Uiteindelijk heeft hij een advocaat in de arm genomen en na veel juridisch gesteggel lukte het hem. ’Inmiddels wonen er zestien gezinnen met veel plezier', zei hij met een ietwat cynische ondertoon in zijn stem.

Corona heeft onze gewoontes veranderd en dat gaat zeker effect hebben op de vastgoedmarkt. Zo hebben veel Nederlanders tijdens corona het gemak van online shoppen ervaren. Het resultaat is dat sommige winkels in de post-coronatijd helaas niet gaan redden. Gemeenten kunnen vast blijven houden aan de wens van een bruisend winkelgebied in de binnenstad, maar dat is vechten tegen de bierkaai. Waarom zou je als gemeente niet de moed tonen om ervan af te stappen? En je realiseren dat een meer hybride stad, waar winkels afgewisseld worden met woningen, restaurants en kantoren, meer van deze tijd is. Geef eigenaren van winkelpanden zonder belemmering de vrijheid om hun panden om te bouwen naar woningen en deze te verhuren of verkopen. Geef winkeleigenaren de mogelijkheid om de bovenste etages van hun winkel, los te koppelen en om te bouwen tot appartementen.

We realiseren ons door corona ook dat er minder gevlogen gaat worden en dat minder toeristen en zakenmensen ons land gaan bezoeken. Dat betekent dat er ook minder behoefte aan hotels komt. De authentieke hotels in toeristische steden of natuurgebieden en de luxere hotels in grote steden blijven echt wel bestaan. Maar zou er in de toekomst nog behoefte zijn aan al die onaantrekkelijke hotels aan de rand van de snelweg? Waarom zou het hotel geen appartementencomplex kunnen worden? Waarom kunnen hotelkamers niet gebruikt worden voor permanente bewoning? Er is een enorme behoefte aan kleine woningen voor bijvoorbeeld mannen of vrouwen die net gescheiden zijn of voor jongeren die aan het begin van hun carrière staan. Hoe fijn zou het zijn als er meteen volop tijdelijke, kleine appartementen voor deze groepen beschikbaar zijn tegen een schappelijke maandhuur. We hoeven er niets voor af te breken, we moeten alleen het lef hebben om gebouwen anders te durven gebruiken.

Nog een les die we tijdens corona hebben opgedaan: hoe eenzaam alleenwonende ouderen tijdens de lockdown waren. Dat moeten we niet meer willen. Maar ook daar hebben we lef van de overheid voor nodig. Een voorbeeld: twee of drie oudere vriendinnen gaan nu niet samenwonen in de koopwoning van een van hen omdat ze dan alle drie gekort worden op hun AOW en alle drie hun aanvullend partnerpensioen verliezen. Met wat lef van kan het wel. Want als de overheid niet zou korten op AOW bij samenwonen, de AOW meer als een basisinkomen ziet én de pensioenfondsen wat vriendelijker met deze situatie omgaan, kunnen ze wél samenwonen. Dat scheelt eenzaamheid, maar vooral veel, heel veel, woningen die vrijkomen.
Ja, de coronacrisis heeft veel geld, gezondheid en geluk gekost, Maar hopelijk heeft deze periode ook inzichten opgeleverd waar we, met name op het gebied van vastgoed, de komende decennia ons voordeel mee kunnen doen.

Annemarie van Gaal
Ondernemer en investeerder

We helpen u graag verder